Strona wykorzystuje ciasteczka (cookies)
strona tytułowa Słownika wileńskiego

Edycja elektroniczna
Słownika wileńskiego

skan objaśnień skróceń i znaków - strona I
skan objaśnień skróceń i znaków - strona II

Objaśnienie skróceń i znaków
użytych w słowniku

ag.znaczywyraz agronomiczny
an.znaczywyraz anatomiczny
ap.znaczywyraz aptekarski
ar.znaczywyraz architektoniczny
art.znaczywyraz artyleryjski
as.znaczywyraz astronomiczny
b.znaczybiernie, lub bierny
bart.znaczybartniczy
bib.znaczybiblijnie
blm.znaczybez liczby mnogiéj
blp.znaczybez liczby pojedyńczéj
bł.znaczybłędnie
bot.znaczywyraz botaniczny
bud.znaczywyraz budowniczy
bur.znaczywyraz bursztyniarski
chem.znaczywyraz chemiczny. -miczne -micznie
chir.znaczywyraz chirurgiczny
częst.znaczyczęstotliwie
cz.znaczyczynny, lub czynnie
daw.znaczydawniéj lub wyraz dawniéjszy
de Cand.znaczyde Candolle'a botanika
dk.znaczysłowo dokonane
dom.znaczydomyślić się
dr.znaczywyraz drukarski
dwr.znaczydwurodzajowy
dyp.znaczywyraz dyplomatyczny
far.znaczywyraz farmaceutyczny
fig.znaczyfigurycznie
fil.znaczywyraz filozoficzny
fiz.znaczywyraz fizyczny
fizjol.znaczywyraz fizjologiczny
fl.znaczywyraz flisowski
fort.znaczywyraz fortyfikacyjny
gm.znaczygminnie
górn.znaczywyraz górniczy
gorz.znaczywyraz gorzelniczy
gosp.znaczywyraz gospodarczy
gr.znaczygramm, waga
gram.znaczywyraz gramatyczny
han.znaczywyraz handlowy
i inn.znaczyi innych lub i innym
im.znaczyimiesłów
im. wł.znaczyimie własne
in.znaczyinaczéj
intr.znaczywyraz introligatorski
ir.znaczyironicznie
i t. d.znaczyi tak daléj
i t. p.znaczyi tym podobne
jednt.znaczyjednotliwie
jeog.znaczywyraz jeograficzny
Juss.znaczyJussieu'go botanika
Kil.znaczyKilometr, waga francuzka
Kilog.znaczyKilogramm
Kość.znaczywyraz kościelny
ks.znaczywyraz księgarski
kuch.znaczywyraz kucharski
kup.znaczywyraz kupiecki
kuśn.znaczywyraz kuśnierski
lep.znaczylepiéj
licz.znaczyliczebnik, imie liczbowe
Linn.znaczyLinneusza botanika
lm.znaczyliczba mnoga
łow.znaczywyraz łowiecki
m.znaczyrodzaju męzkiego
mat.znaczywyraz matematyczny
mech.znaczywyraz mechaniczny
med.znaczywyraz medyczny
mian.znaczymianowicie
mier.znaczywyraz mierniczy
min.znaczywyraz mineralogiczny
mit.znaczywyraz mitologiczny
m. uż.znaczywyraz mało używany
mor.znaczywyraz morski, żeglarski, tyczący się floty
muz.znaczywyraz muzyczny
myś.znaczywyraz myśliwski
n.znaczyrodzaju nijakiego
nd.znaczysłowo niedokonane
nf.znaczynieforemnie
nier.znaczynierozdzielny
niek.znaczyniekiedy
nieod.znaczywyraz nieodmienny
nieos.znaczynie osobiście lub nie osobisty
nieuż.znaczywyraz nieużywany
np.znaczynaprzykład
npr.znaczynieprawidłowie
ob.znaczyobacz
ogr.znaczywyraz ogrodniczy
opt.znaczywyraz optyczny
or.znaczywyraz orylski
p.znaczyprzymiotnik
pf.znaczypoufale
pg. .znaczypogardliwie
piesz.znaczypieszczotliwie
pmk.znaczyprzyimek
poch.znaczypochodzi lub pochodny
pod wzgl.znaczypod względem
poet.znaczywyraz poetyczny
posp.znaczypospolicie lub pospolity
praw.znaczywyraz prawny, prawniczy
prow.znaczywyraz prowincjonalny
proz.znaczywyraz prozodyjny
przek.znaczyprzeklinając
przen.znaczyprzenośnie
prze.znaczywyraz przestarzały
przymt.znaczyprzymiotnikowie
przys.znaczyprzysłowie
ps.znaczyprzysłówek
psł.znaczyprzysłówkowie
Rd.znaczyutworzony wyraz przez Radwańskiego
ret.znaczyretorycznie
roś.znaczyroślina
roz. .znaczyrozdzielny
ryb. .znaczywyraz rybołowniczy
rz.znaczyrzeczownik
rzem. .znaczywyraz rzemieślniczy
sam. .znaczysamogłoska
sb. .znaczysłowo bierne
scz.znaczysłowo czynne
skr.znaczyskrócenie
sł. .znaczysłowo
słz.znaczysłowo zaimkowe
sn.znaczysłowo nijakie
sp.znaczyspojnik
spgł.znaczyspółgłoska
spiesz.znaczywyraz spieszczony
st. najw.znaczystopień najwyższy
st. w. .znaczystopień wyższy
sz.znaczywyraz szachowniczy
tak.znaczywyraz taktyczny
t. j.znaczyto jest
teat.znaczywyraz teatralny
tech.znaczywyraz technologiczny
teol. .znaczywyraz teologiczny
ukł. .znaczyukład
v.znaczyalbo
w. .znaczywykrzyknik
w ogóln. .znaczyw ogólności
w znacz.znaczyw znaczeniu
wedł. .znaczywedług
wet.znaczywyraz weterynarny
we wzgl.znaczywe względzie
woj.znaczywyraz wojskowy, wojenny
wsp. .znaczyrodzaju wspólnego
z.znaczyzaimek
z an.znaczyz angielskiego
zam.znaczyzamiast
z arab.znaczyz arabskiego
zb.znaczyimie zbiorowe
z czes.znaczyz czeskiego
zdr.znaczywyraz zdrobniały
ze wzgl.znaczyze względu
z fran.znaczyz francuzkiego
zgr.znaczywyraz zgrubiały
z grec.znaczyz greckiego
z hisz.znaczyz hiszpańskiego
z łać.znaczyz łacińskiego
z łać. śr.znaczyz łacińskiego średniowiekowego
zn.znaczyznaczenie, znaczy
z niem.znaczyz niemieckiego
zool.znaczywyraz zoologiczny
z ross.znaczyz rossyjskiego
z tur.znaczyz tureckiego
z węg.znaczyz węgierskiego
z włos.znaczyz włoskiego
ż.znaczyrodzaju żeńskiego
żart.znaczyżartobliwie
Żoch.znaczyutworzony wyraz przez F. Żochowskiego

Znaki

- przy słowach zaimkowych kładzie się w dalszych ich odmianach zamiast zaimka się.
= oznacza powtórzenie objaśnionego wyrazu; przy miarach, wagach i monetach oznacza: równa się.
* oznacza, że wyraz, przy którym leży, utworzył lub objaśnił Br. Trentowski.

Uwagi

W układzie Słownika trzymano się następujących zasad:

  1. Porządek wyrazów stosowano do najściślejszego następstwa głosek abecadła, tak że głoska ą idzie po a, ę po e, j po i, spółgłoski kréskowane po niekréskowanych, ł po l, ż po ź.
  2. Przy rzeczownikach kładziono zakończenie drugiego przypadku liczby pojedyńczéj i pierwszego liczby mnogiéj, daléj rodzaj objaśnionego rzeczownika.
  3. Przy przymiotnikach zakończenie wszystkich trzech rodzajów.
  4. Przy słowach niedokonanych, po naprzód idącym trybie bezokolicznym, 3-cią osobę czasu przeszłego i 3-cią teraźniejszego.
  5. Przy słowach dokonanych, po naprzód idącym trybie bezokolicznym, 3-cią osobę czasu przeszłego i 3-cią przyszłego.
  6. Przy zaimkach i przysłówkach, dodane są tylko odmiany nieforemne.
  7. Monety, miary i wagi, porównano sposobem ułamków dziesiętnych.